Dolar yakıt endeksi
"Allah garibanın eşeğini önce kaybettirir sonra buldurup sevindirir" diye acımasız bir atasözü vardır. Hangi atadan kalmış bilmiyorum ama bu sözün insanın başına gelenlere kaderci bir isyankarlıkla yaklaşması için üretildiği belli.
Önce, yakıt fiyatları herkes için inanılmaz sayılabilecek seviyede arttı. Sonra bir miktar ama yine de inanılmaz sayılabilecek seviyelere düştü. Havayolları sevindi. Hatta yakıt biraz düştü ve nefes alınabilir hale geldi. Ama sonra bu defa da dolar arttı. Yani hep hesap aynı hesap oldu. Şirketlerin cebinden ödenen YTL yine fazla oldu.
Bu defa da şirket yönetici ve sahipleri "Acaba dolar düşer mi?" diye bekliyorlar. Bana sorarsanız ki şunu da söyleyeyim bu konuda bir finansal bir ahkam kesecek belki de dünyadaki son kişiyim ama bu dolar bir daha düşmez. Çünkü finansal deha değilim ama en azından okuduklarını anlayabilen birisi olarak dünya ekonomisinin nasıl bir dalgalanmada olduğunu ve içerisinde bulunduğumuz bu yıllarda da dibe doğru nasıl bir iniş yaşadığını yorumlayabiliyorum. Bunun için astronot olmaya gerek yok.
Bu süreçte birçok havayolu şirketinin yakıt fiyatlarını sabitleyecek anlaşmaları yaptığını biliyoruz. Euro kazanıp dolar harcadığımız yıllar sayesinde Türk havacılığı bir miktar ivme kazandı da neyse ki bugünlere gelebildik. Ancak önümüzdeki kriz, büyük rakamlarla dönen ve ödeme tablosundaki gelir gider kalemlerini bir türlü analizleyemeyen havacılık sektörü için tehlike çanlarını çalmaya devam ediyor.
Tüm parayı nakit kazanıp birçok ödemeyi günler, aylar ve hatta yıllara yaygın gerçekleştiren bir sektörde iki yıl sonrasının adımını bugünden düşünüp atamayanların nasıl battığını hep gördük. Havacılığın zorluğu da buradan gelmekte zaten. Burnu iki yıl sonrasının kokularını almayan, bir kedi kadar krizlerde ürkek ama çevik hareket edemeyen yönetim kademeleri maalesef yok olmaya mahkumdur. Aynı şekilde agresif politikalar izleyerek vitrine koyduğu malın alıcı, kar, zarar dengelerini yapamayanlar da batacaktır. Üstelik diğer gruba oranla daha da çabuk.
Sayın Ali Sabancı'nın "Üçbuçuk havayolu kalacak"açıklaması ve bu havayolları olarak gösterdiği şirketlerin isimleri oldukça tartışıldı. Bence hepimizin üçbuçuk atması lazım. Bu sektör ne devleri aldı götürdü.
Birçok devlet büyüğünü sahneye, politik arenaya çıktığı ilk gün tescillemiş ve bugünkü başarılarını o günden tahmin etmiş birisiyim. Birçok şirketin de nasıl batıp nasıl yüceleceğini bilirim. Bazı arkadaşlarımla tarih koyup not alarak yeni transfer edilen yöneticilerin ya da ortakların ne kadar zaman içerisinde kime ve nasıl kazık atacağı ya da ne kadar başarılı olup olamayacağı sonra da sektörden nasıl çekileceğiyle ilgili iddialardan hep küçük eşantiyonlar kazanmış birisi olarak tüm bu iç huzurumla söyleyebilirim ki herkes batabilir.
Bugünden adreslemek için ancak dost meclisinde kravatına iddia olur. Yoksa bu dolar yakıt dengesizliğinde bile herkes milyonlarca dolar maliyet artırırken hem de buçuklu rakamlarla tahminde bulunmak hayali oluyor. Bize de böyle bu hayali tahminlerin yorumunu yapmak gibi daha da boş işler kalıyor. Popülizm nelere kâdir.
