SAW ihalesi hayırlı olsun
İhale tarihinin üzerinden bu kadar geçmiş olmasına rağmen halen Sabiha Gökçen Havaalanı'nın neden ihale sahibine devredilmediğine yönelik geçen haftaki yazımın mürekkebi kurumamıştı ki Başbakan Erdoğan'ın gerekli onayı verdiği haberleri yayınlandı. Hayırlı, uğurlu olsun.
Elime bir hesap makinesi aldım ve ihale bedelini ihale süresine böldüm. Yeni yüklenicinin 20 yıl boyunca her gün ama her gün devlete ödeyeceği rakam 400 bin dolar civarında. Hatta biraz daha yüksek.
Ben çocukken monopol diye bir oyun vardı yaşdaşlarım bilir. Bu oyundaki en pahalı olan meta ise havalimanıydı. Ama bir defa havalimanının oldu mu çok da para kazanırdınız güya. İyi tamam havalimanı karlı bir yatırım ama tüm masraflar çıktıktan sonra bile günde 400 bin dolar kazanabilmek için nasıl bir trafik yapması gerekiyor acaba.
Bu kadar para çıktıktan sonra üzerine bir de kar elde etmeniz gerek elbette.
Ha şunu da unutmayalım ki tıkır tıkır çalışan bir havalimanı yerine gelecekte iyi çalışacak ama daha bugünde emekleme devresinde bir tesisten bahsediyoruz. Bunun ticari anlamı ise yatırımcı tarafından bile üç aşağı beş yukarı şöyledir:
"Önümüzdeki beş yıl boyunca zarar edeceğiniz, sonraki beş yıl boyunca gelir gider ve ödeme dengelerini kuracağız. Sonraki 10 ile 15. yıl arasında para kazanıp zararlarımızı kapatacağız ve en son 15 ile 20. yıl arasındaki zaman diliminde de para kazanacağız"
Milyonlarca doları 20 yıl sonra kar etmek üzere kimse bir yerlere bağlamak istemez. Hele de ilk 10 yıl boyunca zarar edecekseniz bu hiç de mantıklı değil. Bunun belki hiçbirimizin göremediği şöyle bir açıklaması olabilir:
"Bu havalimanı şu anda olmasa da aslında tam bir altın yumurtlayan tavuk olacak. Bunun için yatırımcıların sihirli bir formülü var ve meydanı aldıktan sonra düğmeye basarak bunu hayata geçirecekler. Sonrasında da hem Türkiye ekonomisi hem de yatırımcı kazanacak"
İnşallah böyledir.
Ama o zaman da insanın aklına şöyle bir soru takılıyor:
"Yahu bunca yıldır havalimanı işleten TAV gibi koca bir uluslar arası dev bu havalimanı ihalesinde bağlanan rakama yaklaşamadı bile. Hatta aradaki rakam yüzlerce milyon dolardan fazlaydı. Neredeyse 1/3 oranında bir fark vardı. Peki bu TAV'cılar hiç mi iş bilmiyor?"
Diyelim ki TAV bu işi bilmiyor ve büyülü formülü göremedi. Sihirli dokunuşun detaylarını bir tek Limak grubu ve ihalede en yüksek teklifi veren diğer konsorsiyum gördü. O zaman da insanın aklına şöyle bir soru geliyor:
"İyi güzel de Limak grubu ve Uzakdoğulu yatırımcıları bu ihaleye teklif vermek için o kadar kısa süre içerisinde hazırlanmak zorunda kaldılar ki onlar için ihale süreci ertelendi. Bu yüzden de limanın Limak'a teslim edilmesinin henüz meydanı işletecek ortak şirket oluşturulamadığı için ertelendiği iddiaları ortaya çıktı."
Durum böyleyken ortaya çıkan durum sanki biraz aceleye getirilmiş bir teklif ve bu nedenle biraz daha geciktirilerek alınmış meydan izlenimi bırakıyor. Milyarlarca dolarlık teklif verilirken böylesine büyük bir hatanın yapılma ihtimali yok denecek kadar azdır diye düşünmek istiyor insan.
Umarım böyle değildir ve umarım bu tahminlerden çıkan doğal sonuçta yanılıyorumdur.
